Het overzicht van baten en lasten

Ambtelijke wijzigingen

Technische correctie op kostenverdeling. Betreft een neutrale correctie zonder effect op het begrotingssaldo.

Autonome ontwikkelingen

Voor de Begroting 2026 is de berekening van de rentelasten geactualiseerd.

Hilversum heeft de ontwerpbegroting 2026 van het Goois Natuurreservaat (GNR) ontvangen. Naar verwachting wordt deze begroting in oktober 2025 vastgesteld. Als gevolg van jaarlijks indexatie stijgt de bijdrage van de gemeente Hilversum aan het GNR.

De meicirculaire heeft gevolgen voor zowel de inkomsten van de gemeente als de uitgaven van de gemeente. De middelen die voortvloeien uit de meicirculaire worden als baten geboekt in programma 5. Eventuele verhoging van corresponderende budgetten zijn verdeeld over de diverse programma's.

Hilversum heeft de ontwerpbegroting 2026 van de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OFGV) ontvangen. Deze begroting is in juni 2025 vastgesteld. De jaarlijkse bijdrage van de gemeente Hilversum stijgt door indexatie en door hogere kosten als gevolg van de VHT-milieutaken die aan de omgevingsdienst zijn toegevoegd.

Bij elke begroting worden de aantallen van de producten van Burgerzaken geanalyseerd op basis van huidige data en historische data. Voor een aantal producten zijn trends zichtbaar die meegenomen worden in de begroting 2026.

Sinds 1 januari 2024 zijn gemeenten op grond van artikel 5.89 van het Besluit kwaliteit leefomgeving verplicht om voor hun wegen een Basisgeluidsemissie (BGE) vast te stellen. Deze BGE dient als startpunt om geluid langs gemeentelijke wegen zonder geluidproductieplafond te monitoren en te toetsen. Wij willen in 2026 voor alle relevante gemeentelijke wegen in Hilversum een BGE vaststellen. Daarmee voldoen we aan de wettelijke verplichting uit het Aanvullingsbesluit geluid Omgevingswet. Tegelijkertijd verkrijgen we inzicht in de huidige geluidsbelasting, wat ons helpt bij toekomstig beleid over verkeer en geluid. Wij laten de volgende werkzaamheden uitvoeren:
1. Het opstellen van verkeersprognoses voor de huidige situatie en toekomstige scenario’s.
2. Het berekenen de geluidsemissies per wegvak volgens de wettelijke rekenregels.
3. Het opstellen van een onderbouwd akoestisch rapport.
We stellen voor om voor de uitvoering van deze werkzaamheden een budget op te nemen van € 50.000.

De verwerking van de nieuwe CAO leidt tot een klein nadeel ten opzichte van het bedrag dat hiervoor in de Voorjaarsnota 2025 is opgenomen.

Beleidsmatige wijzigingen

Vanuit de visie van het Sociaal Domein en de vastgestelde WMO beleidsagenda 2024-2030 is er afgesproken dat de ’wijkgerichte samenwerking tussen buurtteams en budgetcoaches‘ wordt vormgegeven. Financiële problemen staan zelden op zichzelf en gaan vaak gepaard met andere problemen. Daarom is een integrale aanpak dicht bij de inwoners essentieel om signalen vroegtijdig op te vangen. Tijdens aanmeldgesprekken bij buurtteams worden regelmatig financiële hulpvragen gesteld. Deze behoren tot de top vijf van meest gestelde vragen. De buurtteams beschikken echter over beperkte financiële expertise, waardoor inwoners niet optimaal worden begeleid op financieel gedrag. De buurtteams verwijzen financiële vragen door naar Weg & Wijzerspreekuren of schuldhulpverlening. Voor inwoners betekent dit een extra drempel, die niet altijd genomen wordt. Hierdoor kunnen problemen zich herhalen, opstapelen of verergeren. Budgetcoaches werken laagdrempelig, hebben een verbindende rol en korte lijnen met het sociaal plein, waardoor er direct gewerkt wordt aan de bestaanszekerheid van de inwoner. Hierdoor ontvangen inwoners niet alleen passende zorg, maar ook ondersteuning richting gezond financieel gedrag. Wij stellen voor om de inzet van budgetcoaches uit te breiden om de dienstverlening aan inwoners verder te versterken. Hiervoor is een structureel budget van € 120.000 nodig (inclusief overhead).

Als onderdeel van de beleidsagenda armoede en schulden 2024-2030 heeft de afgelopen twee jaren een pilot budgetcoaches plaatsgevonden. De pilot loopt in 2025 af. Met deze pilot worden inwoners preventief ondersteund bij financiële zorgen, zodat zij zelf verder kunnen en schulden worden voorkomen. In de beleidsagenda is opgenomen dat in 2025 de inzet van budgetcoaches wordt geëvalueerd en dat afhankelijk van de uitkomsten een voorstel gedaan zal worden om de budgetcoaches voort te zetten. Deze evaluatie onder de interne medewerkers, netwerkpartners en inwoners is inmiddels door een onafhankelijk onderzoekbureau uitgevoerd. De evaluatie oordeelt positief over de inzet van de budgetcoaches. Belangrijke redenen hiervoor zijn de laagdrempelige en preventieve insteek van de budgetcoaches. Het is een aanvulling op het huidige aanbod waardoor inwoners worden geholpen die voorheen niet passend geholpen werden of niet in beeld waren bij de gemeente. Het voorstel is om deze vorm van dienstverlening voort te zetten. Hiervoor is een structureel budget van €345.000 nodig (inclusief overhead).

Het college heeft besloten in B&W van 9-9-2025 om de kosten voor heffing en inning gedeeltelijk te verwerken in het tarief toeristenbelasting.

Wat de exacte tijdbesteding en kosten gaan worden voor de uitvoering van toeristenbelasting is vooraf niet exact in te schatten. Om de tarieven niet onnodig hoog vast te stellen wordt voorgesteld de kosten voor heffing en inning voor 50% (€ 25.000) in het tarief te verwerken. Mocht blijken dat de kosten voor de uitvoering hoger blijken dan nemen wij deze kosten in dit jaar voor eigen rekening.

De gemeente Hilversum wil haar integriteitsbeleid versterken door een integriteitscoördinator aan te stellen en de organisatie minder kwetsbaar te maken voor ondermijning en het risico van fraude te verkleinen. Integriteit is essentieel voor een betrouwbare overheid die handelt in het publieke belang en zorgvuldig omgaat met bevoegdheden en informatie. Op dit moment ontbreekt een centraal aanspreekpunt voor integriteitsvraagstukken, waardoor er geen overzicht is en signalen onvoldoende worden opgevolgd. De integriteitscoördinator fungeert als onafhankelijk aanspreekpunt, adviseur en regisseur. Deze persoon coördineert het beleid, organiseert trainingen en stelt een jaarverslag op. Het gaat om een onafhankelijke functionaris binnen de organisatie die direct toegang heeft tot management en directie. Recente casussen binnen en buiten de gemeente tonen aan dat preventie en opvolging van integriteitsschendingen cruciaal zijn. De huidige aanpak is versnipperd en onvoldoende zichtbaar. De VNG onderschrijft het belang van versterking van integriteitsbeleid in het openbaar bestuur. Bovendien groeit de maatschappelijke druk op transparantie en integer handelen. Wij stellen voor om deze functie structureel in te richten en te dekken uit de opslag voor overhead op de formatie in het primaire proces.

Op 11 juni 2025 heeft de gemeenteraad motie 25-42 aangenomen. In deze motie verzoekt de raad het college om de lening van € 136.000 aan Pinetum Blijdenstein per 1 januari 2026 kwijt te schelden, dit bedrag te dekken uit de algemene reserve en te verwerken in de Begroting 2026.

In de Voorjaarsnota 2025 een reserve gevormd om de timingverschillen tussen de Arhi-middelen en de lasten op te kunnen lossen. Met deze wijziging worden de lasten en dekking verwerkt in de begroting. Door de dekking vanuit de reserve herindeling wordt deze neutraal verwerkt in begroting. In de Eindejaarsrapportage 2025 nemen we het voorstel op om een bedrag in deze reserve te storten.

Vanaf 2026 worden ook kosten gemaakt voor uitbreiding van de huisvesting en ICT. De lasten zijn structureel in de begroting verwerkt. In 2026 staat hier een bijdrage vanuit Wijdemeren tegenover. Vanaf de samenvoeging is nu de verwachting dat er dekking vanuit de budgetten van Wijdemeren is. De hoogte van de beschikbare dekking is echter nog niet bekend en daarmee onzeker. Risico is dat de totale budgetten van de samengevoegde gemeente niet toereikend zullen zijn. Eventuele verschillen tussen de werkelijke dekking en de dekking die nu is geraamd moeten dan op een later moment in de begroting worden verwerkt (bij Voorjaarsnota 2026, Begroting 2027 of nog later).

Per 1 januari 2026 is een ambtelijke fusie overeengekomen, waardoor de medewerkers van gemeente Wijdemeren overkomen naar gemeente Hilversum. Hierdoor stijgen de personeelslasten met € 20 miljoen, welke vervolgens worden doorbelast aan de gemeente Wijdemeren.

In de nog vast te stellen nota Actualisatie Grond- en Vastgoedbeleid is aangekondigd dat voor de uitvoering van deze nota een vastgoedstrateeg nodig is. De vastgoedstrateeg zal verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het richtinggevend kader voor maatschappelijke voorzieningen. De kerntaak bestaat uit het koppelen van de huisvestingsbehoefte van maatschappelijke voorzieningen aan vastgoed dat eigendom is van de gemeente, of dat extern wordt verworven. Daarnaast levert de strateeg een bijdrage aan gebiedsontwikkelingen en de huisvesting van broedplaatsen. Deze maatregel draagt bij aan een strategischere en (financieel) efficiëntere huisvesting van maatschappelijke voorzieningen, en versterkt de rol van de gemeente als eigenaar en beheerder van maatschappelijk vastgoed. Wij stellen voor om € 141.000 toe te kennen voor de inzet van een vastgoedstrateeg (inclusief overheadkosten).

Financiële ontwikkelingen

Dit betreft de actualisatie van de woonlasten voor 2026 en verder, zoals vastgesteld in de voorjaarsnota 2025. Dit houdt in dat de opbrengsten vanuit de woonlasten met € 2.350.000 toenemen. Dit betreft een lastenverzwaring voor de inwoners van 7,7% gemiddeld, conform hetgeen in de voorjaarsnota 2025 is vastgesteld. Voor de jaren 2027-2029 wordt gerekend met een indexatie van 2,6%. In de paragraaf Lokale Heffingen wordt dit beschreven.

Het Rijk indexeert de specifieke uitkering (SPUK) voor 2026. De inkomsten en uitgaven worden dienovereenkomstig aangepast bij Sport.

Voor communicatieactiviteiten vanuit de gemeenteraad voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Op 13 november 2024 is motie M24-151 aangenomen. Deze motie schrijft voor om bij de begroting een voorstel te doen om de kindregeling en sociale activering te indexeren voor het jaar 2026.
Voorgesteld wordt om beide regelingen te indexeren met 2,6% (CPI). Hiervoor is een structureel budget benodigd van €40.000. De hoogte van het benodigde budget is o.a. afhankelijk van het bereik van de regelingen. Bij een toenemend bereik bestaat derhalve de mogelijkheid dat het budget ontoereikend zal zijn. Indien dit zich voordoet zal de raad hier zoals gebruikelijk over geïnformeerd worden.

In de begroting is een stelpost opgenomen voor autonome- en nominale ontwikkelingen. Zoals gebruikelijk valt deze in delen vrij bij de voorjaarsnota en de begroting ter dekking van de opgevoerde autonome- en nominale ontwikkelingen.

Met de invoering Omgevingswet is voor initiatiefnemers een aanvullend proces gecreëerd om de complexe bouw initiatieven over meerdere beleidsvelden in de voorfase te bespreken. Dit wordt door de markt als behulpzaam gezien en gewaardeerd. Het aantal maatwerkinitiatieven groeit sterk sinds de ingang van de Omgevingswet en we kunnen deze groei binnen de huidige formatie niet afhandelen. Uitbreiding is nodig om geen wachtlijst voor regie en behandelen van maatwerk initiatieven te veroorzaken. We vragen daarom formatie aan om hiermee te versnellen en verwachtingen waar te maken naar de markt voor de ambities woningbouwproductie, woonzorg locaties, dienstverlening en economische bedrijvigheid. We stellen voor om € 110.000 (inclusief overhead) toe te kennen voor een extra omgevingsregisseur zodat de regie, afstemming en vergunningverlening tussen gemeente en ontwikkelaars kunnen worden waargemaakt. Daarnaast realiseren we met deze functie extra legesopbrengsten á € 15.000, die we terug laten vloeien om deze functie deels te betalen.

Het doel van deze reserve Regionaal Mediacentrum is het dekken van de subsidie-afbouw aan het Regionaal mediacentrum en hervormingen van de lokale omroep tot een regionaal mediacentrum mogelijk te maken. Naar aanleiding van motie 18-109 is een deel van deze reserve aangewend voor een subsidieregeling innovatieve lokale journalistiek. Het restant van de reserve Regionaal Mediacentrum (RMC) is beschikbaar voor subsidie aan de Stichting Mediafonds Hilversum. Voor 2026 is een onttrekking van € 45.000 geraamd.

De raad heeft op 20 december 2023 de Beleidsagenda asielaanpak vastgesteld. Daarmee zijn uitgangspunten en een afwegingskader vastgesteld op basis waarvan de asielopvang vormgegeven zal worden. Dit beleidskader is verder uitgewerkt in het Plan van Aanpak Asiel. Hieruit volgde onder meer dat Hilversum het aantal van de toenmalige taakstelling van het rijk van 536 plekken, zou moeten verdelen over vier locaties. De minister heeft via het Verdeelbesluit eind 2024 de gemeentelijke taakstelling voor Hilversum naar beneden bijgesteld van 536 naar 434 plekken, te realiseren voor 1 juli 2025. Daarvan zijn 174 plekken gerealiseerd met de tijdelijke noodopvang in hotel Gooiland.

De taak van de gemeente is om locaties aan te wijzen. Verbouw en beheer liggen bij COA. Het rijk stelt geen budget beschikbaar voor de gemeentelijke kosten die volgen uit de beleidsagenda asielaanpak, waarvan de organisatie- en voorbereidingskosten de belangrijkste zijn. De uitgaven voor de organisatie- en voorbereidingskosten worden geraamd op € 0,4 miljoen en worden gedekt uit de reserve opvang Oekraïners.

Conform de Regeling opvang ontheemden Oekraïne vangt de gemeente vluchtelingen uit Oekraïne op. Het uitgangspunt van het Rijk is dat de rijksvergoedingen kostendekkend moeten zijn. In deze begroting zijn de in 2026 verwachte lasten en baten verwerkt. De uitgaven worden geraamd op € 18,1 miljoen. De opbrengsten worden, op basis van de bekostigingsregeling, geraamd op € 15,0 miljoen. Voor het verschil van € 3,1 miljoen moeten we een beroep doen op de uitzonderingsbepaling in de regeling. Op basis van die regeling is het voor gemeenten mogelijk om meerkosten te declareren als het normbedrag tekortschiet. In 2026 verwacht Hilversum een beroep te moeten doen op de uitzonderingsbepaling voor een bedrag van € 3,1 miljoen.

De huurovereenkomst van de Philipslocatie wordt verlengd van 1 november 2025 tot 1 november 2027. Wij zijn druk bezig met het zoeken naar nieuwe opvanglocaties, maar gezien de complexiteit van het vinden van alternatieve locaties is dat nog steeds niet gelukt.

Verder willen wij de kwaliteit op de noodopvanglocatie Philipsweg verbeteren. Daarom zijn wij begin 2025 gestart met het niet opvullen van vrijgekomen plekken door uitstroom, en gezinnen met minderjarige kinderen op volgorde van verblijf een vrijkomende plek op één van onze andere locaties te bieden (met kookgelegenheid). Verder zijn wij ondanks alle ingewikkeldheden die het oude kantoorpand met zich meebrengt aan het onderzoeken of we een keukenvoorziening voor bewoners kunnen realiseren met als doel om de leefbaarheid verder te verbeteren. Bewoners kunnen dan zelf koken en hoeven niet meer een eigen bijdrage te betalen voor de catering.

In 2024 is gestart met de uitvoering van het nieuwe Parkeerbeleid. In 2025 zijn alle gebieden uitgebreid en zijn er stapsgewijs (met raadsvoorstellen en verordeningen) veranderingen in de tarieven aangebracht. Een gevolg van het nieuwe Parkeerbeleid is dat de inkomsten op het straatparkeren hoger uitvallen. Ook de inkomsten op de parkeergarage Gooiland vallen hoger uit, vanwege de uitgifte van veel abonnementen aan de politie en de toenemende inkomsten vanuit bezoekers voor het Gooiland theater en congrescentrum. Om het parkeerbeleid uit te voeren wordt geïnvesteerd in een parkeerapp en in handhaving. Ten aanzien van het Parkeerbeleid wordt voorgesteld om een aantal maatregelen in te voeren; verlagen van de straattarieven, halveren van de tarieven voor de vergunningen, indexatie garage tarieven.

In 2025 voeren we de noodzakelijke sloop en sanering op het MOB-complex uit. Het budget bedraagt (na de overhevelingsvoorstellen bij de jaarstukken 2024) € 2 miljoen in de jaren 2024 en 2025 samen. Volgens de afgegeven vergunning van OFGV voor vastgestelde saneringsplan moet echter ook de toplaag gesaneerd worden. We zijn hierover in gesprek met de OFGV (omgevingsdienst) omdat we sterke argumenten hebben om deze sanering van de toplaag niet uit te voeren om de bestaande ecologische en natuurkundige waarde van de grond te kunnen behouden. Wanneer onze inspanningen niet het gewenste resultaat oplevert en de OFGV vasthoudt aan het ontgraven van de gehele toplaag kost de sanering € 1 miljoen extra. De toplaagsanering voeren we -als die al uitgevoerd móet worden- uit in 2026.

De uitgaven en daarvoor beschikbare rijksbijdragen Onderwijs Achterstandsbeleid (OAB) en regionale aanpak voortijdig schoolverlaten (RMC) zijn in lijn gebracht met de verwachte uitgaven.

Voor de begrotingsjaren 2026 - 2029 zijn er 2 woningen die op de huidige verkooplijst staan. Om de woningen te kunnen verkopen moet de huidige bestemming gewijzigd worden. Deze wijziging neemt enige tijd in beslag. De opbrengst wordt aan de reserve Stedelijke ontwikkeling toegevoegd.

Tijdelijke formatieuitbreiding met een financieel adviseur/subsidie adviseur Energietransitie voor het coördineren van subsidieaanvragen, de financiële beheersing binnen Energietransitie en het signaleren van kansen voor inkomende subsidies. Dekking komt uit de van het Rijk afkomstige (tijdelijke) regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (Cdoke). Deze middelen zijn bedoeld ter dekking van personele inzet op dit beleidsterrein.

Het cameratoezicht in het centrum van Hilversum moet uiterlijk eind 2025 worden verhuisd naar het nieuwe politiebureau op de Groest, gezien hier de nieuwe regionale uitkijkruimte is gerealiseerd. Dit is toegezegd aan de raad en politie. Verhuizing naar deze uitkijkruimte is niet alleen logisch, maar ook noodzakelijk, omdat het huidige pand van de hand wordt gedaan. Tegelijkertijd vereist de vervanging van de verouderde apparatuur, het vervangen van het gebrekkige beheer door behoorlijk beheer en goede apparatuur die aansluit, een structureel budget vanaf 2026 waarvoor financiële dekking nodig is.

Bij het opstellen van de Programmabegroting 2025 is de keus gemaakt om bij de begrote kapitaallasten uit te gaan van jaarlijks € 30 miljoen aan investeringen. Bij de Voorjaarsnota 2025 is deze werkwijze voortgezet, maar is per abuis een foutieve stelpost op de taakvelden blijven staan. Het afboeken van deze stelpost heeft een nadelig effect in de jaren 2026 en verder. Na het verwerken van deze correctie resteren de meerjarige kapitaallasten welke behoren bij de jaarlijkse investering van € 30 miljoen.

De raad heeft op 14 mei 2025 de wijziging van het omgevingsplan en het beeldkwaliteitsplan voor het Bruisend Hart vastgesteld. Hiermee kan de volgende fase van de planuitwerking van start gaan. Dit betreft het opstellen van een inrichtingsplan openbare ruimte, voorbereidingen op start uitvoeringsfase (vanaf medio 2027) en het opstellen van een realisatiestrategie met NS en ProRail voor de bebouwing aan het spoor.  Voor deze werkzaamheden in 2025 is budget beschikbaar. Voor de werkzaamheden in 2026 is echter aanvullende financiering nodig van € 50.000. Zonder dit budget kunnen we geen technisch projectleider inzetten en geen noodzakelijke onderzoeken uitvoeren ter voorbereiding van de werkzaamheden in het gebied.
Nadat voornoemde vervolgstappen zijn gezet kan gestart worden met het ontwerp van het stationsgebouw. Onderdeel hiervan is het ontwerp van de inpandige fietsenstalling voor OV-reizigers en een stationshal. De gemeente zal een deel van de ontwerpkosten moeten bijdragen, wanneer hier meer over bekend is zal dit worden aangemeld in de Planning & Control cyclus.

Herschikkingen

In april 2025 is de MFA Bloemrijk opgeleverd. Met deze begrotingswijziging worden lasten en baten met betrekking tot deze accomodatie in de begroting verwerkt. Dit is een budgettairneutrale wijziging.